A crise levou moitas empresas españolas a unha situación económica moi precaria, e mesmo ao peche. Os traballadores, neses casos, teñen dúas opcións: ou buscar traballo ou montar algo pola súa conta.
Non obstante, existe outra opción que parece estar a tomar cada vez máis forza: comprar a empresa e reflotala. Un xeito de facelo é constituír unha cooperativa de traballo, participada polos propios traballadores.
Segundo a Federación de Cooperativas de Traballo de España (Coceta) existen en España unhas 75 empresas reconvertidas en cooperativas de traballo. Esta cifra só inclúe ás cooperativas federadas, polo que o número real deste tipo de entidades é con toda probabilidade maior. Quedan algunhas cooperativas históricas, creadas nos anos 80 no marco da reconversión industrial e a crise do petróleo, pero a maioría son recentes.
Murcia é a rexión de Europa con máis empresas mercantís reconvertidas en cooperativas de traballo segundo o presidente de Coceta, Juan Antonio Pedreño, "ás cooperativas sempre se lles chamou as fillas da crise", porque "é en momentos de dificultades económicas cando os traballadores se ven obrigados a emprender para poder salvar o seu posto de traballo".
España, vangarda de Europa en cooperativismo. Tal e como explica Pedreño, trátase de "un modelo de empresa con apenas 30 anos de vixencia en España", con permiso de Mondragón (Eroski), que dende a súa creación nos anos 60 se converteu na corporación cooperativa máis importante do mundo e dá traballo a 63.000 persoas no noso país. De feito, España é un dos países de Europa onde máis arraigou este modelo de emprendemento.
Segundo o Comité Europeo de Cooperativas de Produción, das 150 cooperativas de traballo creadas en toda Europa en 2012 e 2013, 75 eran españolas. En canto á súa difusión territorial, as comunidades con máis soleira e tradición cooperativista son Cataluña, Andalucía, País Vasco, Comunidade Valenciana, Navarra e Murcia, que aglutinan o 80% do emprego cooperativo en España.
O caso de Murcia é paradigmático, xa que é a rexión de Europa con máis empresas mercantís reconvertidas en cooperativas de traballo, con 30 reconversións nos últimos dous anos e medio, segundo datos de Coceta.