Historia do Cooperativismo

Dende o comezo da humanidade o home tivo a necesidade de interrelacionarse cos da súa mesma especie, nas comunidades primitivas cooperaban entre se nas actividades básicas como a caza, a pesca e a recolección. A medida que a sociedade foi desenvolvéndose se incremento as formas de cooperación entre os seus membros, os babilonios organizáronse para a explotación común da terra, os gregos e romanos crearon entre eles sociedades funerarias e de seguros, entre outros.

A época da revolución industrial acontecida en Europa durante os séculos 1750 a 1850 marcou unha pauta impresionante para o movemento cooperativo, en Inglaterra moitos traballadores da época non sempre recibían o seu salario en diñeiro, senón en especie, de mala calidade, peso equivocado e prezos moi altos e se recibían o salario en diñeiro, por ser este demasiado baixo, obrigada aos traballadores a someterse aos tendeiros que por concederlles crédito esixían un valor maior pola mercadoría deste xeito, os traballadores pensaron que unindo os seus esforzos poderían converterse nos seus propios provedores, orixinándose así a idea das cooperativas de consumo.

Por outra parte, o desemprego e as gravosas condicións do traballo cando se conseguía, moveron outros grupos de traballadores a organizarse en cooperativas de produción e traballo, que hoxe se denominan traballo asociado. Unha das primeiras experiencias cooperativas data de 1844, cando en Inglaterra, na cidade de Rochdale, dedicada por moito tempo á indústria téxtil, se presentaron algúns inconvenientes para os traballadores, polo cal algúns deles pensaron que debían agruparse e se constituíron nunha organización para a subministración de artigos de primeira necesidade. Para chegar a ese obxectivo deberon antes, con grande esforzo da súa parte, aforrar cada un na medida das súas capacidades, logrando así reunir un pequeno capital de 28 libras esterlinas, unha por cada un dos socios. Con ese exiguo patrimonio, fundaron unha sociedade denominada "Dos Probos Pioneiros de Rochdale".

A maioría destes homes eran tecedores e no grupo figuraban algúns máis ilustrados que tiveran participación noutras organizacións de beneficio común. Chegamos asi ao 21 de decembro de 1844, onde se orixinan as cooperativas de consumo, coa apertura dun pequeno almacen na Canella do Sapo, en Gran Bretaña, o cal foi crecendo e incluíndo persoas das localidades estremeiras, baseándose nos seguintes principios:

-  Igualdade de sexos entre os membros.

-  A venda das provisións xusta en peso e medida.

-  A participación dun membro un voto.

- A repartición dos beneficios dependendo da cantidade de compras feitas polos membros individuais.

Simultáneamente xorden outras experiencias en Francia, España e outros países europeos. Entre os primeiros grandes pensadores do cooperativismo encóntranse Robert Owen, Charles Fourier eFriedrich Wilhelm Raiffeisen, respectivamente, inglés, francés e alemán, os que fixeron unha crítica na que propoñían que a solución de problemas sociais se pode lograr a través da cooperación entre os individuos Surge en Alemaña as cooperativas de Crédito, baixo a inspiración de Federico Guillermo Raiffeisen, orientado cara aos campesiños e máis tarde, as cooperativas para o aprovisionamento de insumos e para a comercialización dos produtos agrícolas.

Así mesmo, iniciábase o movemento dos chamados Bancos Populares ou sexa, as cooperativas de Aforro e Crédito, orientadas principalmente para servir aos artesáns e pequenos industriais das cidades, coa dirección de Hernan Shulze-Delitzsch. En Francia prosperaban as cooperativas de produción e traballo, con exemplos tan coñecidos como o "familisterio". Nos países escandinavos desenvolvíase ademais destas formas de cooperativismo de consumo, xurdiu o cooperativismo de vivenda e o de seguros cooperativos.

En España, e algunhas das súas características son igualmente aplicables en Portugal, o cooperativismo de consumo, que aparece a fins do século pasado, ten dúas orientacións: no norte, principalmente en Cataluña, desenvólvense as cooperativas de consumo; no centro e outras provincias o auxe maior corresponde ás cooperativas do campo.

Chega a América do Norte durante os últimos anos do século XIX e os primeiros do pasado o cooperativismo. O xornalista canadenseAlfonso Desjardins (1860-1937) trouxo ao seu país a idea das cooperativas de aforro e crédito, organizacións que de pronto se estenderon tamén aos estados unidos, principalmente debido á acción de Eduardo A. Filene (1860-1937) e de Roy F. Bergengren e alcanzan un desenvolvemento verdadeiramente sorprendente. Outros inmigrantes Europeos trouxeron a America do Norte as demais formas de cooperación. En Canadá e os Estados Unidos tomaron grande incremento as cooperativas agrícolas.

O chamado Movemento Cooperativo de Antigonish, orientado pola universidade de San Francisco Javier, Nova escocia, tivo unha grande influencia na transformación das provincias marítimas de Canadá. É importante poñer de presente que as cooperativas, no seu proceso de desenvolvemento, case dende o inicio do movemento cooperativo, estableceron diversas formas de integración e foi así como en 1895 organizouse en Europa a Alianza Cooperativa Internacional ACI.