Un grupo de parados crea unha Cooperativa de Distribución

Preséntovos a Iniciativa social para o ecoempleo ISOECO. Os impulsores desta iniciativa son desempregados que se agruparon recuperando un terreo ecolóxico que estaba a punto de perderse, debido á reducida marxe de beneficio que estaba a afogar os seus propietarios.

Co proxecto ISOECO volveron producir e pretenden tecer redes de autoconsumo baseadas na relacion directa entre o campo e a cidade, entre produtor e consumidor.

Un grupo de parados de Murcia loita por encontrar un oco no mercado laboral sen renunciar á utopía. Fronte aos que insisten en que só hai un camiño para saír da crise, este proxecto pretende crear traballo decente a través da distribución xusta de produtos agro-ecolóxicos.

Varios membros da Asemblea de Persoas Paradas de Molina de Segura (Murcia) decatáronse coa denuncia e a reivindicación de que non abondaba, senón que había que acompañar estas accións con «a creación de alternativas». ISOECO naceu no ano 2011, «ante a dificultade de encontrar traballo e a convicción de que só a través de inventarnos o noso propio traballo poderiamos reinserirnos no mercado laboral», en palabras dun dos seus impulsores, José Coy.

O colectivo que hoxe move a iniciativa está formada por parados que se recoñecen «en risco de exclusión» (a maioría con máis de 45 anos de idade). Algúns traballaron na agricultura, outros no comercio, as artes gráficas, os servizos e ata no Terceiro Sector. Tamén coincidiron persoas con traballo aos que lles seduciu a formulación de ISOECO e se converteron en «voluntarios».

A actividade económica fundamental é a recuperación da agricultura tradicional, respectuosa co medio, e a distribución, sen os custos, inconvenientes e presións que adoitan impoñer os grandes intermediarios, a través de redes de consumo responsable. En agosto do 2011 xa comezaron a cultivar nunhas terras en réxime de arrendamento que xestionaba unha familia de agricultores a punto de abandonar por, segundo José Miguel, novo agricultor ao membro da devandita familia, «a presión das cadeas e multinacionais da distribución alimentaria que aplican a usura e a sobreexplotacion dos pequenos agricultores pagando prezos por debaixo dos custos, mentres que os produtos chegan ao publico cunha diferenza de orixe en moitos casos por enriba dun 1.000%».

En novembro dese ano, comezaron a distribución, ao principio con «grandes excedentes que nos enchían de preocupación», ata que conseguiron abrirse camiño e chegar a xente disposta a consumir estes produtos, sen pasar polas grandes tendas. Na campaña seguinte, a de inverno, houbo menos excedentes e ata falta de produtos puntuais que tiveron que resolver a través do intercambio con outros agricultores. Este outono, cúmprese un ano de funcionamento cos miras postos en que os gastos de produción e parte da distribución se poidan cubrir. Con iso, daríanse por satisfeitos, dado que atravesamos «unha época de profunda crise, na que levantar un proxecto socioeconómico é tremendamente difícil,». Declara Paco Rosique, un dos voluntarios que ten emprego, pero que moi activo na xestión dun dos grupos de consumo de ISOECO chamado «Menoscodos» na zona de Cartagena.

ISOECO prové na actualidade sete grupos de consumo ecolóxico da rexión de Murcia, nos que participan unhas 260 persoas. O seu obxectivo é chegar a 400 persoas a final de ano, a través do boca a boca, as redes sociais e o tecido asociativo. Aínda que por agora non se puxeron un límite de consumidores e grupos aos que abastecer, prefiren ir pouco a pouco, consolidar o conseguido sen crear expectativas que non poidan atender. 

Ata agora a aspiración principal foi a xeración de «redes de comercialización e distribución», tal e como apunta este destacado activista, «cuns criterios de proximidade e de construción dun mercado social autoxestionado, que é un concepto que vai máis alá da comunidade autónoma, xa que estamos abertos a cooperar así como intercambiar produtos e servizos con proxectos similares doutros territorios, como xa os estamos a facer,». 

A produción está en mans dun novo agricultor -que ten arrendadas unhas 20 hectáreas aínda que en produción ten sete - e un enxeñeiro técnico agrícola, experto en «permacultura» (técnica para a construción de sistemas ecolóxicamente sans e económicamente viables, a través da integración da vivenda e o campo). Ambos os dous crearon unha empresa chamada BIOALAMO, integrada en ISOECO, a través da cal se realiza tamén o intercambio con outros agricultores, baseado no troco. «Insistimos moito na idea da cooperación e apoio mutuo entre agricultores xa que no mundo que vivimos, coa hexemonía tan grande que teñen as multinacionais e cadeas alimentarias a única vía de futuro que ten o campo é a unión dos pequenos fronte aos grandes», matiza Felipe, comercial no paro. Ramon Navia, o enxeñeiro técnico agrícola coparticipe en BIOLAMO e á súa vez presidente de ISOECO, manifesta que «existe un fenomeno crecente de recuperar a terra e a horta, á vez que estamos a recuperar produtos e sabores que só recordan os nosos avós. A globalizacion vai contra a soberania alimentaria e o futuro dos pobos pasa por recuperala».

ISOECO procura conxugar as súas «dúas almas» -a produción e a distribución-. Unha está no campo cos seus problemas particulares e outra na cidade, cun ritmo totalmente distinto. A xestión guíase polos principios da economía alternativa e solidaria, de feito son socios fundadores da Rede de Economía Alternativa e Solidaria (REÁS) de Murcia e aplican o seu código de boas practicas laborais e sociais, baseados no respecto dos dereitos humanos e sociais. Como destaca Coy, «nun ámbito como é o agrícola onde aos xornaleiros e xornaleiras se lles sobreexplota e se incumpren os convenios, así como os dereitos laborais máis elementais é ir a contracorrente, pero valorámolo como un dos nosos principais sinais de identidade». Ademais, forman parte tamén da asociación FIAR-MURCIA, unha banca ética nacida do tecido social.

Os criterios fundamentais son garantir unha calidade tanto de produto coma de servizo a uns prezos accesibles á maioría. A calidade do produto parece segura e avanzan no servizo: melloramos moito dende o inicio, pero temos que mellorar aínda máis, xa que traballamos con produto fresco que se recolle no mesmo día que se reparte, para garantir calidade e iso require dunha loxística perfecta que estamos preto e empeñados en conseguir», di Elisa, unha muller traballadora no paro, que xestiona un dos grupos de consumo integrados en ISOECO.

Polo momento, conseguiron recuperar a esperanza, o que non é pouco. Están no camiño de recuperar a súa vida laboral e garantirse unha supervivencia digna, o que nunha época de aumento da precariedade, a exclusión e a pobreza é toda unha proeza. Pero os sonos non rematan aquí, xa pensan en poñer en marcha outros proxectos de formación de «ecoagricultores», de transformación, de manipulación...