A muller na economía social

Nas empresas, tradicionalmente, dar emprego a unha muller foi considerado en moitos casos como un problema. Con todo, as cousas están cambiando e así o demostran as novas redes empresariais: na economía social (cooperativas, sociedades laborais) a muller pasou de considerarse rémora a converterse en soporte.

Ademais, a muller entrou na estrutura empresarial reclamando cambios: formulacións sociais renovadas, modificar responsabilidades. E aí aparece a economía social andaluza como un espazo garante da igualdade de xénero. Unha tendencia que se apoia en cifras: máis do 49% de empregos do sector cópanos mulleres e a paridade é un escenario recurrente en órganos directivos.

Son novos modelos de productividade que substitúen a exclusión pola participación compartida. Responsabilidade de homes e mulleres. Compartir, en suma, traballo, familia, lecer e vida.

Cooperativas e sociedades laborais brotan así como parte "da solución ao desemprego e si é feminino, aínda máis", sinalan desde a Confederación de Entidades para a Economía Social de Andalucía (CEPES-A). Baixo prioridades tipo emprego de calidade, democracia participativa ou desenvolvemento sostido. Autoempleo e asociacionismo en modo catalizador de cohesión económica e social. Sen obviar "que as administracións públicas determinen políticas transversales a favor da igualdade".

Liderado do emprendimiento feminino

Deste xeito o sector elabora un sistema "participativo, igualitario, sen roles nos postos de traballo e flexibles, baseados na adaptación á contorna e ao mercado", apuntan os expertos. A vicepresidenta da confederación empresarial maioritaria e presidenta da Confederación de Autónomos de Economía Social de Andalucía (CAESA), Rosa María Martínez, vai máis aló: " O liderado do emprendemento feminino é xa un feito". Todo pese á dificultade, engade, que en ocasións supón alcanzar a conciliación laboral e familiar.

"O papel que xogan as mulleres nas empresas de economía social é moi significativo, queda camiño aínda por percorrer pero comparado con sociedades tradicionais a participación é moito maior", subliña o presidente de CEPES-A, José María Algora. Aquel modelo mercantil "ten un sistema xerárquico indiscutible ao que non se pode acceder fácilmente e neste sector vaise conquistando ese espazo que merecemos as mulleres", expón Rosa María Aguilera, vocal da comisión executiva da patronal.

Para satisfacer necesidades laborais e persoais, a igualdade de xénero chega acompañada de valores como a autoxestión, a responsabilidade social, a prevalencia do capital humano sobre o monetario ou a identificación territorial e do traballador coa empresa. Principios cruciais para tempos en que a "perda de dereitos" non está condicionada só pola crise económica "senón tamén por condicionantes ideolóxicos que afectan de xeito singular ás mulleres". Unha combinación que trae, segundo CEPES, " comportamentos falsamente protectores". Caso da redución de axudas á dependencia, desigualdades laborais persistentes ou a diferenza no acceso a postos de responsabilidade.

Alternativas ao modelo neoliberal, outra forma de xestión

"A implicación das institucións para facer fronte ao elevado desemprego feminino é", por isto, "fundamental". Tamén para evitar a precarización laboral que se promove con novas formas de produción cooperativa. Alternativas ao modelo hexemónico neoliberal que mostran "outra forma de xestión eficiente sen perder o norte da responsabilidade social", di Rosa Martínez. Capital humano e crecemento sostible como "beneficios prioritarios". Aportes que traen, ao cabo, números positivos.

En cifras, a economía social feminina en Andalucía alcanza o 40% nun sector que a rexión encabeza a nivel nacional con case 7.000 empresas, unha cuarta parte do total, para un 13% do PIB andaluz. A cota de autónomas andaluzas mostra un crecemento lineal, ata o 34%, sobre todo en servizos (ensino, textil, turismo, sanidade ou comercio). Cada vez máis mulleres, moitas veces con formación universitaria, e un 54,3% das cales ten menos de 40 anos.

O emprego feminino na economía social andaluza representa o 49,3%, uns 33.800 postos de traballo. Creceu, o pasado ano, un 7,8% e no primeiro trimestre de 2014 un 20,7%. O 85% do labor está en cooperativas e o resto en sociedades laborais, cun 45,7% de empregos indefinidos e un 54,4%, en empresas de máis de 100 empregados. Por sectores, servizos xera o 64,5% da actividade, agricultura o 28,5%, industria o 6,3% e construción o 0,6%. En postos directivos, a inserción linda o 35%, cifra superior a outras fórmulas societarias.

Un problema: "Que as grandes empresas multinacionais que veñen ao noso territorio non teñen os mesmos valores que nós e non competimos igualitariamente".

Como asintan os datos, e nun contexto de recesión, a economía social funciona "moi ben" aínda co "problema de que as grandes empresas multinacionais que veñen ao noso territorio é que non teñen os mesmos valores que nós e non competimos igualitariamente", indica Rosa Aguilera. Resposta efectiva que se debe, en opinión de José María Algora, "a que as empresas de mulleres demostran maior flexibilidade para o mantemento da súa capacidade económica e do emprego creado".

"A muller empresaria, autónoma e líder de equipos comeza a ter o sitio que lle corresponde nos principais foros políticos, económicos e de xestión aínda que aínda quedan moitos pasos que dar", precisa a presidenta de CAESA. Para cimentar creouse en 2008 a Federación Empresarial de Mulleres para a Economía Social de Andalucía (FEMPES), integrada en CEPES. Unha organización dedicada a valorar o papel, e o peso, da muller como "destacado axente" da economía social andaluza. E a superar, en palabras de Aguilera, "o principal escollo, a mentalidad da sociedade". Que así termina, por algún motivo, o artigo 9.2 da Constitución Española: "facilitar a participación de tódolos cidadáns na vida política, económica, cultural e social".

fonte: eldiario.es